คลอสทริเดียม โบทูลินัม เป็นแบคทีเรียชนิดแกรมบวก รูปร่างเป็นท่อน สร้างสปอร์ซึ่งทนต่ออุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส ได้นาน 5-10 ชั่วโมง เจริญเติบโตได้ที่อุณหภูมิ 30-37 องศาเซลเซียส ในสภาวะที่ไม่มีอากาศ พบทั่วไปในสิ่งแวดล้อม เช่น ดิน น้ำ น้ำทะเล บ่อปลา อาหารสด เป็นแบคทีเรียที่มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมอาหารกระป๋องอาหารกระป๋องไม่ถูกสุขลักษณะนั้น ก็อาจได้รับอันตรายได้ จากสภาพความเป็นกรดที่ต่ำในอาหารกระป๋อง ซึ่งอาจก่อให้เกิดโรคจาก botulinum ที่สามารถสร้างสารพิษที่มีผลต่อระบบประสาท ระบบหายใจถึงขั้นเสียชีวิตได้
9 บาซิลลัส แอนทราซิส Bacillus Anthracis
บาซิลลัส แอนทราซิส เป็นแบคทีเรียสาเหตุของโรค Anthrax ซึ่งเป็นโรคติดต่อร้ายแรงในสัตว์กินหญ้า (herbivore) สัตว์แต่ละชนิดมีความไวต่อการเกิดโรคต่างกัน ในโค กระบือ แพะ แกะ ติดโรคได้ง่ายที่สุด รองลงมาได้แก่ ม้า สุกร สุนัข และแมว พวกสัตว์ปีกและสัตว์เลือดเย็นมีความต้านทานต่อโรคนี้โดยธรรมชาติ 13 คนติดโรคได้ง่ายแต่ไม่มีการติดต่อระหว่างคนด้วยกัน 12 คนติดโรคได้เนื่องจากมีการระบาดของโรคในสัตว์ก่อน หรือติดจากผลิตภัณฑ์สัตว์ที่มีการปนเปื้อน เช่น ขนสัตว์ หนัง กระดูก และเนื้อตาก
8 Methicillin-resistant Staphylococcus aureus หรือ MRSA
Methicillin-resistant Staphylococcus aureus หรือ MRSA เป็นสายพันธุ์หนึ่งของแบคทีเรีย Staphylococcus aureus ที่สามารถทนหรือดื้อยาปฏิชีวนะในกลุ่มเมธิซิลินได้ เป็นเชื้อโรคชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญทางการแพทย์และสัตวแพทย์ เนื่องจากมีความสามารถในการแพร่จากสัตว์สู่คน โดยการติดเชื้อสแตฟฟิโลคอกคัสรวมทั้ง MRSA พบได้บ่อยในคนที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
7 Aspergillus
Aspergillus เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการออกซิเจนสูงมาก พบในบริเวณที่มีออกซิเจนมากเกือบทั้งหมดโดยทั่วไปเจริญเป็นเส้นใยราบนผิวของอาหารที่มีคาร์บอนมากเช่น กลูโคส อะไมโลส Aspergillus พบปนเปื้อนในอาหารที่มีแป้ง เช่นขนมปังและมันฝรั่ง และเจริญบนต้นไม้ Aspergillusบางชนิดก่อให้เกิดโรคที่เป็นปัญหาในคนและสัตว์ ที่เป็นที่รู้จักดีคือ Aspergillus fumigatus and Aspergillus flavus Aspergillus flavus ผลิต อะฟลาทอกซิน (aflatoxin) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง และคงทนในอาหารเช่นถั่ว เชื้อที่ก่อโรคภูมิแพ้ เช่น Aspergillus fumigatus และ Aspergillus clavatusสปีชีส์ที่เป็นเชื้อก่อโรคที่สำคัญทางการเกษตรเช่น Aspergillus spp. ก่อโรคในธัญพืช โดยเฉพาะข้าวโพด และสร้าง mycotoxin
6 ซาลโมเนลลา Salmonella
ซาลโมเนลลา เป็นแบคทีเรียแกรมลบรูปท่อน ไม่สร้างสปอร์ที่เป็นสาเหตุของอาหารเป็นพิษที่พบได้บ่อยที่สุด และจำนวนแบคทีเรียชนิดนี้ในอาหารเพียงเล็กน้อยทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยได้ สามารถเติบโตได้ที่อุณหภูมิในขอบเขตระหว่าง 8-45 องศาเซลเซียส ในอาหารที่มีความเป็นกรด-ด่างระหว่าง 4-9 อาหารที่มาจากสัตว์เช่นเนื้อสัตว์ดิบ/ปรุงไม่สุก หรือซากเป็ดไก่ ไข่ดิบ ผลิตภัณฑ์ที่มีไข่ดิบ นมดิบหรือนมที่ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้อ และผลิตภัณฑ์จากนมเช่น เนย ไอศกรีม เนยแข็งและผักบางชนิด สามารถนำเชื้อก่อโรค Salmonella จากสัตว์มาสู่คนได้ การใช้น้ำที่สกปรกทางการเกษตรหรือใช้ล้างอาหารสดทำให้เกิดการปนเปื้อนได้เช่นกัน อาการของอาหารเป็นพิษที่เกิดจาก Salmonella เป็นเช่นเดียวกับจุลินทรีย์ที่มาจากระบบทางเดินอาหารอื่นๆ เกี่ยวข้องกับอาการถ่ายเป็นน้ำ อาเจียน ปวดท้องและมีไข้ เฉพาะโดยการทดสอบจุลินทรีย์ในอุจจาระของคนจึงจะจำแนกเชื้อที่ก่อโรคได้ ทำให้เกิดไข้ไทฟอยด์ การติดเชื้อ Salmonella สามารถส่งผ่านระหว่างคน และระหว่างคนกับสัตว์ได้
5 ไมโครแบคทีเรีย ทูเบอร์คูโลซิส Mycobacterium Tuberculosis
ไมโครแบคทีเรีย ทูเบอร์คูโลซิส Mycobacterium tuberculosis (ย่อ MTB) เป็นแบคทีเรียก่อโรคในสกุล Mycobacterium และเป็นสาเหตุของวัณโรค ค้นพบครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2425 โดยRobert Koch M. tuberculosis มีลักษณะพิเศษคือมีส่วนที่เป็นไขห่อหุ้มเซลล์ (มักจะเป็น mycolic acid) ทำให้ย้อมสีแบบแกรมไม่ติด ต้องใช้การย้อมแบบ acid-fast แทน M. tuberculosis เป็นเชื้อที่ต้องการออกซิเจนในการเจริญสูงมาก เป็นเชื้อก่อโรคในทางเดินหายใจของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม MTB ติดเชื้อที่ปอด วิธีที่ใช้ในการวินิจฉัยได้แก่ tuberculin skin test, การย้อมสี acid-fast และเอกซเรย์ปอด
4 ซิฟิลิส Syphilis
เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า Treponema pallidum เชื้อนี้สามารถเข้าสู่ร่างกายทางเยื่อเมือกเช่น ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ ปาก เยื่อบุตา หรือทางผิวหนังที่มีแผล เมื่อเชื้อเข้าสู่ร่างกายจะเข้ากระแสเลือด และไปจับตามอวัยวะต่างๆทำให้เกิดโรคตามอวัยวะและทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนในระยะยาว
3 อี. โคไล E. coli
อี. โคไล E. coli ย่อมาจาก Escherichia coli เป็นแบคทีเรียในกลุ่มโคลิฟอร์ม เป็นตัวชี้การปนเปื้อนของอุจจาระในน้ำ มีอยู่ตามธรรมชาติในลำไส้ใหญ่ของสัตว์และมนุษย์ แบคทีเรียชนิดนี้ทำให้เกิดอาการท้องเสียบ่อยที่สุด ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ทำให้ถ่ายอุจจาระเหลว หรือเป็นน้ำ แต่อาการมักไม่รุนแรง เพราะทั้งเด็ก และผู้ใหญ่มักมีภูมิต้านทานอยู่บ้างแล้ว เนื่องจาก ได้รับเชื้อนี้เข้าไปทีละน้อยอยู่เรื่อย ๆ เชื้อนี้มักปนเปื้อนมากับอาหาร น้ำ หรือ มือของผู้ประกอบอาหาร ปกติเชื้อเหล่านี้อาจพบในอุจจาระได้อยู่แล้วแม้จะไม่มีอาการอะไร มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น พม่า ไทย ลาว กัมพูชา อินโดนิเซีย
2 สเตรปโตค็อกคัส นิวโมเนีย Streptococcus pneumonia
โรคนิวโมคอคคัส เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่มีชื่อว่า “สเตรปโตคอคคัสนิวโมเนียอี” ซึ่งทำให้มีอัตราการเกิดโรคปอดบวมสูง ชื่อของเชื้อนี้ถูกค้นพบตั้งแต่ปี ค.ศ. 1881 ต่อมาได้มีการค้นพบยาเพนนิซิลิน ที่ใช้รักษาโรคนี้ได้เป็นอย่างดีในปี 1940 แต่ในระยะหลังเชื้อเกิดอาการดิ้อยาชนิดนี้ และยาปฏิชีวนะชนิดอื่นๆด้วย ทำให้ยากต่อการรักษา เชื้อนิวโมคอคคัส สามารถพบได้ทุกแห่ง ส่วนใหญ่จะพบอยู่ในโพรงจมูกและคอของคนทั่วไป บางคนอาจจะมีเชื้อนี้แต่ไม่แสดงอาการ ซึ่งเรียกว่าพาหะ เชื้อสามารถแพร่กระจายสู่บุคคลอื่นได้ เหมือนโรคไข้หวัด โดยการ ไอ จาม หรือทางอื่นๆที่ทำให้เชื้อแพร่กระจายออกมาเป็นละออง สิ่งสำคัญที่เป็นตัวการในการติดเชื้อส่วนใหญ่คือ มือ ดังนั้น การล้างมือบ่อยๆก็เป็นการป้องกันได้อีกทางหนึ่ง ชื้อนิวโมคอคคัส สามารถทำให้เกิดโรคที่เป็นอันตรายต่างๆได้ อาทิเช่น โรคติดเชื้อในกระแสเลือด โรคปอดบวม โรคหูชั้นกลางอักเสบ โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ซึ่งเป็นอันตรายมากในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ เป็นต้น กลุ่มบุคคลส่วนใหญ่ที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อนี้จะเป็นเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง และผู้ที่ตัดม้ามออกหรือม้ามทำงานผิดปกติ
1 อซีเนโตแบคเตอร์ บอมมานิไอ Acinetobacter baumannii
เป็นแบคทีเรียแกรมลบทรงแท่งสั้น ค่อนข้างกลม (coccobacillus) ที่สามารถก่อให้เกิดโรคในระบบทางเดินหายใจในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ และกำลังได้รับความสำคัญเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในฐานะที่เป็นเชื้อที่ก่อโรคในโรงพยาบาล เชื้อตัวนี้สามารถพบได้ในสิ่งแวดล้อมเช่นดินและน้ำ และอยู่ในตระกูลของแบคทีเรียที่ไม่มีแฟลกเจลลัม (flagellum) ที่ใช้สำหรับการเคลื่อนที่ แต่ใช้การเคลื่อนไหวโดยการกระตุก (twitching) หรือการเคลื่อนที่ไปเป็นกลุ่ม (swarming) ซึ่งสันนิษฐานว่าเกิดจากยืดหดพิไล การเคลื่อนที่ของเชื้อสามารถเกิดจากสังเคราะห์พอลิแซ็กคาไรด์ออกนอกเซลล์จนเกิดไบโอฟิล์มด้านหลังของแบคทีเรียซึ่งผลักดันแบคทีเรียให้เคลื่อนที่ไปข้างหน้าได้เช่นกัน นักจุลชีววิทยาการแพทย์มักจะแยกสกุลอซีเนโตแแบคเตอร์ออกจากวงศ์ Moraxellaceae อื่นๆโดยการทดสอบออกซิเดส เนื่องจากอซีเนโตแบคเตอร์เป็นสปีชี่ส์เดียวใน Moraxellaceae ที่ไม่มีไซโตโครมซีออกซิเดส อซีเนโตแบคเตอร์ บอมมานิไอจัดเป็นหนึ่งในแบคทีเรียซึ่งมีอัตราการดื้อยาสูงในหมู่เชื้อในระบบทางเดินหายใจ รวมทั้งยังเป็นหนึ่งในหกสายพันธุ์ของเชื้อบนโลกที่มีความสามารถในการดื้อยาปฏิชีวนะเกือบทุกชนิด
ที่มา top10for
